Enschede-Holland. Op woensdag 28 november tussen 14.00 en 15.00 uur is de monnik, Edip Savci, van de Syrisch-Orthodoxe Kerk op klaarlichte dag ontvoerd in het hart van Tur-Abdin. Tur-Abdin ligt in het zuidoosten van Turkije en wordt ook wel ‘Berg van God’s knechten’ genoemd. Dit is een gebied waar nog veel Suryoye-Assyriers wonen. De 43-jarige monnik Savci was op de terugweg van Midyat naar het dorp Salih waar hij in het klooster ‘Mar Yakup’ verbleef.

De ontvoering van de monnik heeft het Assyrische volk hier in Europa diep in het hart geraakt. Te meer omdat de laatste jaren veel Suryoye-Assyriers in de jaren ’70, ’80 en ‘90 uit Turkije waren gevlucht. Thans is deze groep mensen druk bezig om terug te keren naar de dorpen waar ze opgegroeid zijn en velen hebben inmiddels prachtige woningen gebouwd op hun geboortegrond. Door de ontvoering van deze monnik zullen de gevluchte Suryoye-Assyriers en anderen die van plan zijn of waren om terug te gaan en te investeren in Tur-Abdin zich gaan beraden of het toch niet te vroeg is om terug te keren. Kortom, het Assyrische volk in de diaspora is in rep en roer en kijkt met argusogen naar deze ontwikkelingen.

300.000 euro
Wie achter de ontvoering van de monnik zit, is tot op heden nog niet duidelijk. Wel hebben de ontvoerders dezelfde dag via de mobiele telefoon, nota bene van de monnik zelf, contact opgenomen en 300.000 euro geëist voor zijn vrijlating. Als er aan hun eis geen gehoor werd gegeven, dan zou de monnik voor zijn leven moeten vrezen. Zowel de bisschop van Tur-Abdin, Samuel Aktas, als de gouverneur van de provincie Mardin, hebben getracht in contact te komen met de ontvoerders. Tot op heden echter zonder resultaat.

Tal van gruweldaden
Het is niet de eerste keer dat een geestelijk leider van de Syrisch-Orthodoxe Kerk wordt ontvoerd. Op 9 januari 1994 wordt priester Malke Tok van het dorp Miden gekidnapt. Na vier benarde dagen is hij ontsnapt uit handen van de daders. De ontvoering van de priester is slechts een voorbeeld van een reeks van de vele gebeurtenissen die plaats hebben gevonden in de jaren ‘80 en ’90. In deze periode zijn er meer dan 25 vooraanstaande Suryoye-Assyriers door geweld om het leven gebracht. Twee jaar geleden, om precies te zijn op 6 juni 2005, is er een aanslag gepleegd op de in Duitsland woonachtige priester, Abrohom Gok. Hij was op vakantie in Tur-Abdin en hij is ternauwernood aan de dood ontsnapt. Priester Gok was toevallig een van de pleitbezorgers voor het opnieuw herbouwen van de verlaten dorpen. Wat ook nog vers in ons geheugen staat zijn de recente moorden op de missionarissen in Malatya en op de Armeense schrijver Hrant Dink.

Priester Akbulut
Een ander geval dat wereldwijd in het nieuws heeft gestaan, is dat van priester Yusuf Akbulut van de Sint Maria Kerk in Diyarbakir. Priester Akbulut had tegen een Turkse krant gezegd dat begin vorige eeuw (tijdens de Eerste Wereldoorlog) niet alleen een genocide heeft plaatsgevonden op de Armeniërs, maar ook dat de Assyriers er slachtoffer van waren. Op 6 oktober 2000 werd priester Akbulut gearresteerd door militaire veiligheidsdiensten. Persoonlijk heb ik een van de vele processen als waarnemer bijgewoond. Als gevolg van de druk vanuit Europa en Amerika is de priester uiteindelijk na drie zittingen vrijgelaten. In het geval van monnik Savci moet de druk nog verder worden opgevoerd.

Eensgezindheid
Het is nu erg belangrijk dat onze organisaties, zowel cultureel, kerkelijk als ook politiek, eensgezindheid moeten tonen om tot samenwerking te komen. Met z’n allen moeten we nadrukkelijk onze stem aan de wereld laten horen. Als je niets voor je priester, voor je kerk, voor je geloof en voor je volk kunt doen, wat kun je dan verder nog doen?

In ieder geval moet Turkije alle mogelijke inspanningen verrichten om monnik Savci vrij te krijgen, zodat Turkije wellicht het vertrouwen van de Suryoye-Assyriers terug kan winnen. Turkije is nu aan zet!

Isa Sumer
was van 1998 tot 2006 PvdA-raadslid in Enschede. Hij schreef het boek Gods kinderen worden vergeten. Berichten uit Mesopotamie, Suryoye-Assyriers in de diaspora.