Waarom kunnen we het succes dat we allen op individueel niveau bereikt hebben, niet met elkaar delen en dit succes ook aan onze kerk overdragen? Dit heeft mij aan het denken gezet en riep bij mij diverse vragen op. Een hoofdvraag was: is de overgrote meerderheid van onze gemeenschap zo egocentrisch, zo individualistisch geworden, waardoor wij feitelijk alle elementen die ons als gemeenschap binden hebben verwaarloosd en aan de kant hebben gezet? Op basis van de huidige trends en ontwikkelingen is mijn antwoord: ja.

Op het eerste gezicht zou je vermoeden dat wij als gemeenschap succesvol zijn. Echter als men de situatie van onze gemeenschap verder analyseert, dan blijkt slechts een klein deel van onze gemeenschap succesvol te zijn in materiële sfeer. Daarnaast kun je nog oneindig filosoferen over wat succes is. Als een gemeenschap (althans als je van een gemeenschap kunt spreken) met een collectief kader, verkeren we in een chaos op diverse organisatorische, maatschappelijke en sociale gebieden.

Je kunt je natuurlijk ook afvragen of het succes van een persoon of gemeenschap alleen in materialisme en geld is uit te drukken? Zou iemand die geen geld heeft en vrijwilligerswerk verricht niet succesvol kunnen zijn? In de Nederlandse maatschappij zijn juist vrijwilligers het cement van de samenleving. Dit maakt de samenleving tot een succes. Stel je eens voor dat deze er niet zouden zijn? Kortom: het lijkt erop dat onze gemeenschap haar waarden en normen heeft verloren en men zich nieuwe waarden en normen heeft aangemeten, die alleen gericht zijn op het eigen ik en het materialisme.

Zoals ik al schreef is de Syrisch-orthodoxe kerk in een neerwaartse spiraal geraakt. Er is geen vertrouwen meer in de kerkelijke leiding, er is geen interne vertouwen meer in elkaar en daarnaast heeft men geen vertrouwen in de geestelijke leiders. " Waar maak jij je zorgen over, volg gewoon de rest en doe gewoon oogkleppen op", is een veelgehoorde opmerking van leden van onze gemeenschap. Ze geven de tijdsgeest vaak de schuld en er wordt vaak gezegd dat via natuurlijk verloop verandering zal komen. Dit is echt onzin. Zonder enig ingreep van buiten gebeurt er niets, dit heeft de wereldgeschiedenis ons geleerd.

Het feit dat de Syrisch-orthodoxe kerk in Nederland in een neerwaartse spiraal gekomen is vooral te danken aan het egoïsme, de zelfverheerlijking door zowel kerkelijke leiders als kerkelijke bestuurders. Door het aanstellen van onbekwame en ongeschoolde priesters in het verleden, heeft men thans een probleem gecreëerd, die de ontwikkeling van onze gemeenschap doet stagneren en progressieve ontwikkelingen in de weg staat. Hoe blind kan men zijn, dat sommige dit niet zien. De priesters staan zelf lachend in hun vuistje toe kijken en vinden de gang van zaken wel aantrekkelijk.

Een ander feit is dat de Syrisch-orthodoxe kerken in Nederland, zoals gezegd veelal bestuurd worden door veelal feodale families die feitelijk niets om de kerk geven en de kerk als hun persoonlijk bezit en eigendom zien.

Het bestuur van onze klooster wordt thans gevormd door veelal zakenlui en niet door gelovigen die kennis hebben van het geloof, taal en de kerkelijke geschiedenis. Al jaren wordt er door de kerkbesturen niet een concreet overzicht gegeven van de financiële situatie van onze kerken en klooster. De gelovigen hebben daar recht op. Een veel gehoorde opmerking is dat de meeste kerken geld genoeg zouden hebben, echter men doet er niets mee voor de gemeenschap en de gelovigen. Het zou toch niet de bedoeling zijn van een kerkbestuur om met het geld van de gelovigen te gaan handelen of bankieren?

Er is dus integrale verandering nodig in de gehele kerkelijke organisatie om het vertrouwen van de gelovigen terug te winnen en om de neerwaartse spiraal te doorbreken. Het ultieme doel daarbij is en blijft het versterken van de Syrisch-orthodoxe geloofsovertuiging. Deze voorwaarde moet centraal staan bij alle veranderingen die nodig zijn. Welke veranderingen dit zijn zal ik in het kort weergeven.

Er zal op de eerste plaats een mentaliteitsverandering nodig zijn met uitgangspunt: iedereen is gelijk, arm of rijk, man of vrouw, ongeacht zijn of haar afkomst en herkomst. Hiermee verklein je de macht van de feodale families en de zakenlui in de kerken en het klooster. Deze mentaliteitsverandering dient geïnitieerd te worden door de nieuwe kerkelijke leiders met de bisschop aan het hoofd.

Nieuwe bestuursleden moeten aan een aantal voorwaarden voldoen als ze zowel tot het kloosterbestuur als de kerkbesturen willen treden. Kennis van de Nederlandse maatschappij en taal is zeer belangrijk. De kennis van de eigen taal in woord en schrift, kennis van de eigen geloofsleer en geschiedenis zouden zeer welkom zijn. Daarnaast dienen nieuwe bestuursleden ook oprecht en integer te zijn en een goed verleden te hebben. Ook vrouwen moeten een plaats krijgen in de kerkbesturen en het kloosterbestuur. Naast een kerkbestuur zou iedere kerk een jongerenbestuur moeten hebben, dat veel activiteiten voor de jongeren organiseert, zoals o.a. Bijbellezingen en taalcursussen.

Er zal een gehele nieuwe interne kerkelijke organisatie moeten zijn. De aanvangstijden van onze kerken moeten zich aansluiten bij de Nederlandse kerken; waarom moeten wij zo nodig zondags om 8 uur 's morgens beginnen, terwijl er niemand om 8 uur komt. Waarom komt iedereen niet tegelijk naar de kerk, maar ieder heeft zijn eigen tijd, dit is toch zeer vreemd en ongemanierd. De kerkduur mag wat mij betreft korter, het gaat immers om de boodschap en niet alles eromheen. Dus: allen gezamenlijk binnenkomen en gezamenlijk ook vertrekken, en niet ieder voor zich. Wat mij betreft mogen de vrouwen en de mannen ook naast elkaar zitten in de kerk, immers de hoeksteen van de samenleving is het gezin, en dit komt hiermee tot uiting en zo kent men de diverse families en worden de banden van de families versterkt.

Daarnaast moet men af van de kleine koortjes die meestal gevormd worden door ouderen die om een boek zitten te neuriën en te zingen. Velen begrijpen niet wat zij zingen of lezen en zijzelf ook niet. We moeten naar volwaardige koren van vrouwen en mannen met muziekinstrumenten. Wat mij betreft mag men ook voorwaarden scheppen aan de kleding van mannen en vrouwen in de kerk, men hoort netjes, verzorgd, vroom en gepast gekleed naar de kerk te gaan.

De kleding van de diakens dient ook uniform te zijn en zij dienen bewust te zijn van hun voorbeeldfunctie in de kerk. Het diakenschap is een eerbiedige functie en staat in het teken van het zich dienstbaar stellen voor de kerk, het moet niet als iets prestigieus gezien worden. De kerkelijke bezoekers, jong en oud zullen veel meer uitleg moeten krijgen wat de gebruiken in de kerk betekenen. Er zal veel meer geïnvesteerd moeten worden om de taal en geloof begrijpelijk te maken: op dit moment begrijpt zo'n 95% niet wat er gezongen wordt in de kerken (de Syrische taal is voor 95% van de mensen niet te begrijpen). Er zou bijvoorbeeld heel veel vertaald kunnen worden naar een taal die voor de bezoekers wel te begrijpen is zoals bijvoorbeeld het Nederlands.

De kerkbesturen dienen goede contact te hebben met hun leden, er zouden ook diakens deel moeten uitmaken van de kerkbesturen. De kerkbesturen dienen een maandelijks tijdschrift uit te brengen, en maandelijks ledenvergaderingen uit te schrijven. De kerkbesturen zouden iedere cent van de gelovigen moeten verantwoorden. Om de gemeenschapband te versteken zouden de kerkbesturen veel meer voor hun leden kunnen doen: zoals cursussen geven in de eigen taal of in het Nederlands, samenwerken met andere (Nederlandse) kerken en instellingen, evenementen organiseren voor onze ouderen zoals een busreis of een reis naar Jeruzalem als bedevaartsreis, genoeg zaken om op te noemen.

De priesters hebben een belangrijke rol, ze moeten een goede band opbouwen met de gemeenschap, ze moeten hun leden goed kennen en geen onderscheid maken tussen hun leden. Daarnaast dienen de priesters de gemeenschap te dienen en niet te heersen. Priesters hebben een belangrijke rol m.b.t. de educatie en onderwijs van hun leden in het kader van het geloof en het verkondigen van het woord van God aan de hun geloofsgemeenschap m.n. aan de jeugd. De priesters moeten niet het materialisme nastreven, maar ze moeten juist het vertrouwen van de mensen winnen. Priesters dienen een gelijke salaris te hebben en dienen allen betaald te worden door het bisdom.

Veranderingen komen niet vanzelf daarvoor is lef nodig, daarvoor is doorzettingsvermogen nodig. De gemeenschap moet inzien dat als er geen verandering komt zij in een crisissituatie belandt, waarbij velen de kerk en de gemeenschap vaarwel zeggen. Deze veranderingen zouden op 2 manieren kunnen.

Van bovenaf: de huidige kerkbesturen zouden moeten beseffen en hun geweten laten spreken dat als zij zo doorgaan dit de ondergang van de gemeenschap betekent. We hebben tot op heden geleerd dat deze vorm van verandering kansloos is.

Van onderaf: de gemeenschap kan het niet langer dulden en komt in opstand en dwingt verandering af. Hiervoor is het nodig dat de hervormers zich verenigen en sterk maken, men kan zo een blok vormen om de huidige bestuurders naar huis te sturen. Echter, wie heeft het lef en de wil om zich bij de kerkelijke hervormers aan te sluiten. De nationaal bewuste gelovigen onder ons kunnen dit in gang brengen, wat ook zeer goed aansluit bij de nationale gedachte. Ze zouden hiermee echt een doorbraak kunnen creëren en veel vertrouwen van de mensen herwinnen.

Als al deze pogingen geen succes hebben, dan moeten de hervormers een eigen Syrisch-orthodoxe kerk oprichten, dit zou een kerk moeten zijn op basis van genoemde veranderingen. Als men hierin slaagt dan zal dit veel vruchten afwerpen. Er zal zowel zegen op aarde als de hemel zijn.